„Z mgły zrodzony‟ – Brandon Sanderson [recenzja trylogii]

Znacie to uczucie, kiedy sięgacie po dobrą serię i nie potraficie się od niej oderwać? Jednocześnie chcecie poznać całą historię, a z drugiej strony wiecie, że jesteście tak przywiązani do bohaterów, że końcówka wywoła u was kaca książkowego. To ten potworny stan, kiedy docierasz do ostatniej strony i nie wiesz, co ze sobą zrobić, bo poznałeś całą historię. Muszę przyznać, że chyba jeszcze nigdy żadna trylogia nie wywołała we mnie tylu skrajnych emocji na raz swoim zakończeniem. Całe szczęście, że są jeszcze cztery kolejne tomy, których akcja dzieje się 300 lat później - gorzej, gdy i to się skończy.

Rzadko sięgam po książki ze względu na to, że "mają ładne okładki". Nigdy nie kupiłam jakiejś powieści tylko ze względu na okładkę, niepewna tego, jaka jest fabuła. Jednak kiedy zobaczyłam grafiki w wykonaniu Dominika Brońka z miejsca zakochałam się w okładkach, a historia, którą pobieżnie przejrzałam może i też była ciekawa, ale to nie ona była decydująca w moim wyborze. W każdym razie nie żałuję tego, że zdecydowałam się zaopatrzyć w tę trylogię, ponieważ historia zawarta na 2220 stronach jest tego warta. 

A z czym właściwie mamy do czynienia? Nad Ostatnim Imperium sprawuje władzę potężny tyran - Ostatni Imperator, który ma na swoich usługach przerażających Inkwizytorów posługujących się magią opartą na metalach. Jednak nie tylko oni władają tymi umiejętnościami, posiadają je także niektórzy arystokraci należący do Szlachetnych Rodów oraz przedstawiciele skaa, niewolników, których życie podporządkowane jest usługiwaniu swoim panom. Słudzy nie powinni posiadać umiejętności nazywanych Alomancją, dlatego ścigani są przez Inkwizytorów i skazywani na śmierć.

Od tysiąca lat Imperium zasypywane jest popiołem, zielone rośliny stały się wspomnieniem, a po zmroku pojawiają się niebezpieczne dla zwykłych śmiertelników mgły. Niewolnicy skaa nie mają żadnej nadziei na lepsze jutro. Do czasu... Pewien pół-skaa z bliznami na rękach ma plan. Uciekł z więzienia Ostatniego Imperatora i teraz otrzymał zlecenie na utworzenie rebelii skaa oraz obalenie tysiącletniego tyrana. Kelsier, Ocalały z Hathsin, gromadzi najlepszych złodziei posługujących się Alomancją i nie odpuści dopóki nie wypełni swojego zadania. 

Fabuła porwała mnie od pierwszych stron. Zakochałam się w opowieści snutej przez Sandersona. Książkę czytałam tak szybko, że nie zauważałam upływu stron, także jeżeli kogoś przeraża objętość - niech się nie boi. Temat jest ciekawy, obawiałam się troszkę, że może nie być oryginalny, ale szybko zmieniłam zdanie. Świat wykreowany przez autora jest po prostu niesamowity. Oczywiście jest dość przerażający i nie chciałabym tam żyć (ani jako skaa, ani jako członkini Szlachetnych Rodów), ale nie mogę mu odmówić genialnego wykreowania.

W trakcie czytania trylogii nie można się nudzić. Nie ma mdłych momentów, wartka akcja nie opuszcza nas ani na moment. Czytając kolejne strony miałam wrażenie, że obrazy niemal poruszają się przed moimi oczami. Plastyczność opisów oraz zdolność Sandersona do przedstawiania scen walk jest jego ogromnym atutem. Choć świat jest ponury i pełen popiołu, to czytając opisy ulic nie sposób nie wyobrazić sobie rzeczywistości w której przyszło żyć naszym bohaterom.

W tak obszernych seriach bardzo łatwo o nieścisłości. Tutaj tego nie ma. Wszystko składa się w spójną całość, zadbano o każdy najdrobniejszy szczegół. Autorowi nie można zarzucić, że coś pominął, a czytelnik musi się domyślać, o co chodzi. W gruncie rzeczy Sanderson momentami tak dba o szczegóły, że po przeczytaniu ostatniego tomu przez chwilę siedziałam na kanapie, szukając w pamięci czy faktycznie jeden malusieńki element faktycznie się zgadza - i wiecie co? Wszystko pasowało.

Kolejnym ważnym elementem jest to, że serie książek zazwyczaj skupiają się na drodze głównego bohatera do obalenia złego przywódcy. Po tym wydarzeniu wszyscy są szczęśliwi, a ich życie staje się istną sielanką. Tutaj tego nie ma. Większość akcji skupia się na wydarzeniach po obaleniu przywódcy - i uwierzcie mi, jest jeszcze gorzej niż wcześniej.

Bohaterowie tworzeniu przez Sandersona są po prostu niesamowici. Nieidealni, z zaletami, wadami, własnymi obawami, wahają się, podejmują dobre i złe decyzje, a na sam koniec - umierają. Nie spodziewajcie się w tej serii nieśmiertelnych postaci. Nie oczekujcie, że skoro to jest istotna w fabule postać, to dożyje końca. Wielokrotnie bolało mnie serce, kiedy kolejny lubiany przeze mnie bohater umierał, a zdarzało się to dość często. Prawdopodobnie gdyby nie to, że bohaterów "Z mgły zrodzonego" nie da się nie lubić, to nie rozpaczałabym tak bardzo nad ich losem. Niestety - albo raczej stety - Sanderson również w tej dziedzinie zabłysnął. 

(Szczególnie warto zaopatrzyć się w chusteczki na koniec trzeciego tomu, bo przez ostatnie dwa rozdziały miałam łzy w oczach przez cały czas, a po zakończeniu nie potrafiłam pozbierać się do kupy.)

Podsumowując, serię czyta się z wypiekami na twarzy, cały czas próbując złożyć informacje w spójną całość, a na koniec i tak jest się zaskoczonym, że tak rozwiązano fabułę. Co więcej wielokrotnie autorzy z każdym kolejnym tomem piszą coraz gorzej - a tutaj jest wręcz na odwrót. Jak dla mnie ostatni tom jest najlepszy. Gorąco polecam wszystkim fanom high fantasy, bo naprawdę warto się z tą książką zapoznać. 

Jednak uprzedzam - uzależnia! 

A wy czytaliście serię Sandersona?