Zło ciekawsze od dobra?

Dlaczego lubimy złoczyńców? Mogę jedynie snuć domysły. Może podświadomie ciągnie nas do osób złych, w teorii bezkarnych, które wykazują się jednocześnie oryginalnymi cechami. W końcu nawet w samych bajkach Disneya można wskazać czarny charakter, którego wiele osób szanuje: Hadesa z Herkulesa. A Loki z Thora? Jeżeli nawet ktoś nie polubił go w pierwszej części, to po drugiej doszło do praktycznego wysypu fanów tej postaci. Co takiego mają w sobie te postacie, że przyciągają do siebie? W końcu powinniśmy zawsze kibicować dobru, wszystkiemu temu, co szlachetne, czyste i miłe. Tak nas zawsze uczyli rodzice, szkoła, bajki... I może w związku z tym dobro jest po prostu... nudne.

Tak, moi państwo, dobrze przeczytaliście. Szlachetne postacie mogą być nudne. W końcu nikt nie jest idealny. My nie jesteśmy idealni, sąsiadka zza ściany nie jest idealna, ksiądz na ambonie nie jest idealny. A ponieważ jest nam w pewien sposób nakazane, abyśmy dążyli do tej idealności, to może nam to w pewnym momencie zrzednąć - nikt na dłuższą metę nie lubi robić tego, co mu każą.

Mamy w sobie pewien pierwiastek zła, a skoro tak, to postacie filmowe, które również nie są czyste i przejrzyste niczym kryształ, wydają się być bardziej przystępne. Bo w końcu łatwiej odnaleźć pokrewną duszę w kimś, kto, podobnie jak my, ma pewne wady. Superbohaterowie są tacy fajni i dobrzy, ale tylko do czasu nas satysfakcjonują.

A przynajmniej ja tak mam. Nawet z tych "dobrych" postaci zazwyczaj wolę tych, którzy są w pewien sposób "spaczeni". Choćby moją ulubioną postacią ze świata anime/mangi jest facet, który próbował najpierw zniszczyć całe miasto, kazał walczyć swoim "przyjaciołom" ze sobą i próbował wiele osób zabić. Dopiero po jakimś czasie stał się tym dobrym, ale i tak ludzie patrzyli na niego przez pryzmat wcześniejszych wydarzeń. Moją ulubioną postacią książkową jest dziewczyna, która przez lata była płatną skrytobójczynią! I to najlepszą w całym kraju! A więc co mi po Supermanie, jak nigdy taka nie będę? Może dlatego łatwiej nam doszukać się cech wspólnych z postaciami, które mają trochę za uszami?

Dlatego też, aby to rozważyć przygotowałam krótką listę postaci, które są powszechnie lubianymi złoczyńcami (no, może z jednym wyjątkiem). 

Darth Vader, a w sumie Anakin Skywalker, jest jednym z pierwszych czarnych charakterów, które polubiłam. Ten niegdyś potężny rycerz Jedi, a później Sith był jedną z najbardziej przerażających osób w całej Galaktyce. Bardziej niż jego można było się już tylko lękać Imperatora.

W moim domu ogólnie panuje większa chęć do ciemnej strony Mocy. Mój tata zawsze ma większe zapędy do Imperium, a mnie bawi bycie Sithem w grach komputerowych. Wracając jednak do Dartha Vadera. Od początku był dość specyficznym rycerzem Jedi. Każdy z nich powinien być ascetą, a jednak Anakin zakochał się w starszej od siebie Padme Amindali. I cóż z tego wyszło? Dzięki zgrabnym gierkom Imperatora powstał Darth Vader, nienawidzący Republiki. A mimo tego, że zszedł ze ścieżki prawości, to i tak dalej go lubiłam.

Czy jako dobrą postać lubiłam go bardziej? Nie. Już od początku, nawet jako nastolatek, ze względu na to, że pozwalał uczuciom przejmować nad sobą kontrolę i ukrywał swój związek z Padme nie był krystalicznie czysty - przynajmniej nie w mniemaniu Jedi. A kiedy stał się Darthem Vaderem był tylko bardziej intrygujący. Dlatego też wolałam go, kiedy nie miał skrupułów przed zabijaniem przeszkadzających mu osób. A mimo to jako kontrargument można teraz przywołać Yodę czy Obi Wana Kenobiego, którzy byli stricte dobrzy i też bardzo lubiani przez publikę. (Choć potem przychodzi mi na myśl Han Solo jako kontrargument dla mojego kontrargumentu, ale lepiej skończę wątek zanim zacznę analizować całe Gwiezdne wojny.)

Z panem Hannibalem długo się nie znaliśmy. Oczywiście słyszałam o Milczeniu owiec, ale to dopiero mój tata nas sobie przedstawił. Spotkanie było bardzo miłe. Przed telewizorem, z herbatką i świątecznymi ciastami (akurat brutalność tych filmów nie odstraszyła mnie od wafla z owocami). Obejrzałam wszystkie części, które opowiadały historię tego kanibala i nie poznałam jeszcze osoby, która nie byłaby pod wrażeniem jego kreacji.

Imponują mi persony o nieprzeciętnej inteligencji, a do tego ciekawi mnie zagadnienie psychopatii. Dlatego też ktoś taki jak Hannibal Lecter bezsprzecznie musiał znaleźć się na liście lubianych czarnych charakterów. Morderca, będący w stanie tak długo oszukiwać otaczający go świat i do tego leczący innych ze względu na zawód psychiatry jest wyjątkowy. Do tego był osobą bardzo wyrafinowaną! Ot co! Dbał o to, aby orkiestrze symfonicznej nie przeszkadzał ŻADEN nieczysty dźwięk. A więc nawet zrobił coś dobrego dla społeczeństwa! No i pomagał łapać innych przestępców szanownej pani Starling.

W przypadku Hannibala można jeszcze powiedzieć, że ludzie lubią go ze względu na inteligencję i dobre odegranie roli przez Anthony'ego Hopkinsa. Myślę, że tutaj lubimy go nie tylko ze względu na nutę szaleństwa, ale też ze względu na wysoki poziom IQ oraz to, jak dobrze jego osoba została przedstawiona w poszczególnych częściach serii. 

Wybrałam również Cersei Lannister. Jeżeli ktoś ogląda Grę o tron albo czyta, to może być trochę zdziwiony moim wyborem. Każdy widz/czytelnik dobrze wie, że jest to intrygantka jakich mało. I prawdopodobnie użyłam tutaj najlżejszego słowa do opisania jej. Mój kolega z klasy, mówiąc o twórczości Martina, określił ją mianem jednoznacznego zła.

Czy słusznie? Jak dla mnie jest to postać dość złożona. Niby wredna jędza, której wszyscy nienawidzą, ale trzymają się blisko, aby nie zginąć. Jednak dla mnie to jest - jakby nie patrzeć - kochająca matka, zraniona kobieta i rozpaczliwie próbując się utrzymać na tronie królowa. Nie od początku czułam do niej sympatię, ale w pewnym momencie przyszło zrozumienie, a wraz z nim pozytywne uczucia względem Cersei. Może i jest "zła", ale scena z dziesiątego odcinka piątego sezonu po prostu złamała mi serce.

Ponownie nie jest osobą idealną, czystą i nieskazitelną. Posuwa się do wielu niecnych czynów, a mimo wszystko ją lubię. Może to ze względu na to, że roztacza dookoła się tą małą sieć intryg? To czyni ten serial o wiele ciekawszym niż gdyby tylko zabijali wszystkich dookoła ot tak. To byłoby po prostu nudne. Poza tym jeżeli poświęcić jej więcej uwagi, to można zacząć jej naprawdę współczuć ze względu na to, że miała dość ciężko w życiu, wyszła za mąż bez miłości, a największym uczuciem darzy swoje dzieci, które, bądź co bądź, też nie mają lekko. 

I oto zwieńczenie tejże krótkiej listy. Tego pana chyba nie trzeba przedstawiać. Joker jest jedną z lepiej wykreowanych ról i trzeba przyznać, że Heath Ledger naprawdę się postarał, przechodząc od śpiewającego nastolatka w Zakochanej złośnicy do wyżej wymienionej roli z Mrocznego rycerza. Jak dla mnie istny majstersztyk i zdecydowanie należę do grupy ludzi, która wprost zachwyca się tą rolą.

Jego ciężko nie lubić - a przynajmniej tak mi się wydaje. Był szalony, to trzeba przyznać i chyba to szaleństwo mogło tak poruszyć ludzi. Nie rozwodząc się nad tym, w jaki sposób Ledger odegrał swoją rolę, przejdę do części: ale dlaczego go lubimy? Przecież chciał chaosu. Chciał zniszczenia, pokonania Batmana (który jest dobry i nudny - jak dla mnie). A więc czemu go lubimy? Przez to niezrównoważenie? A może właśnie przez to, że robił, co tylko chciał i kiedy chciał. Nie miał oporów. Żadnych. Kompletnie nic go nie ograniczało, nie miał nic do stracenia. A podobno ci, którzy nie mają nic do stracenia są najniebezpieczniejsi... Jednak zdecydowana większość z nas jest ograniczona przez to, co nam od zawsze wmawiano: nie wychylaj się z szeregu, rób tak, jak inni, wyglądaj jak inni. A więc może sympatia do Jokera bierze się z powodu jego braku konwenansów? 

Gdy się nad tym dłużej zastanawiam, to faktycznie zaczynam się utwierdzać w przekonaniu, że może właśnie ze względu na brak idealności i ograniczeń te postacie są tak lubiane. Dostrzegamy w nich skazy i je szanujemy, ponieważ sami wiemy, że też je mamy (nawet jeżeli nie lubimy się do tego przyznawać). Czy mam rację? Cóż... To już zależy od punktu siedzenia.